Wetenschappelijk Onderbouwd Instrument Onbekend en Onbemind
Inleiding
Sinds MLD- specialist prof. dr. Mark Benninga, samen met kinderarts dr. Arine Vlieger en therapeut Carla Frankenhuis, na gedegen onderzoek in 2012 hypnotherapie introduceerde als een zeer effectieve methode bij SOLK zoals PDS, zijn er belangrijke stappen gezet. Zo is iedere MLD-specialist en kinderarts in de Nederlandse ziekenhuizen op de hoogte van de methode en verwijzen zij patiënten vaker door.
In 2018 introduceerde het Deventer Ziekenhuis “Comfort Talk®”: communicatie op basis positieve suggesties die angst en stress verlagen. In werkelijkheid niets anders dan hypnotisch/suggestief taalgebruik, maar nu verkocht als een nieuwe methode en gecamoufleerd met een nieuwe, flitsende productnaam. Ook andere ziekenhuizen zoals het Radboud in Nijmegen passen de methode inmiddels toe. Iets wat in enkele van de meest vooraanstaande ziekenhuizen zoals die van Zürich en Genève al bijna 10 jaar gebeurt.
Bij onze Belgische buren worden in de grootste ziekenhuizen zoals Luik, Brussel en Antwerpen chirurgische ingrepen uitgevoerd waarbij natuurlijke analgesie wordt opgewekt met behulp van hypnose. In de documentaire “Moi voix t’accompagnera” (nog te zien op NETFLIX) laten twee anesthesisten in Brussel zien hoe zij, schijnbaar wonderlijk eenvoudig, hypnotische analgesie in de operatiekamer toepassen.
Toch wordt hypnose nog te vaak gezien als een mysterieuze of zelfs esoterische techniek, omgeven door een mix van misvattingen, mythes en pure onzin. Door de onterecht en nog steeds te vaak gehanteerde term “alternatief” wordt het vaak vermeden door nog teveel medische professionals wat nog te vaak leidt tot scepsis of afwijzing. Nog teveel artsen en specialisten hebben geen of onvoldoende kennis van dezeeffectieve methode en de veelvoud aan mogelijkheden.
“Hier kan geen pil tegenop”, zoals professor Benninga in de documentaire “Hypnose op Recept” verklaart, zegt veel.
Uit cijfers van het Nederlands Huisartsen Genootschap blijkt dat zo’n 40% van de huisartsconsulten betrekking hebben op ALK (voorheen SOLK). Klachten die, ondanks het gebrek aan aanwijsbare somatische oorzaken, toch via het medische model benadert en behandelt worden, hetgeen meestal weinig tot niet effectief en tijdrovend blijkt te zijn. Patiënten doorlopen te vaak, te lang en vaak onnodig medische protocollen.
Dit essay heeft tot doel om deze misvattingen te ontkrachten. Dit doe ik door een aantal van de verschijnselen die tijdens hypnose kunnen optreden te verklaren als normale fysiologische en psychologische processen. Hypnose is slechts een middel om deze processen bewust op te roepen en in te zetten voor therapeutische doeleinden. Door te begrijpen hoe deze fenomenen in het dagelijks leven voorkomen en hoe ze in de klinische hypnosepraktijk kunnen worden gemanipuleerd, zouden veel meer artsen en zorgprofessionals hypnose beter kunnen integreren in hun behandelingsrepertoire.
Hypnotische Fenomenen in het Dagelijks Leven
Het beeld van hypnose en hypnotherapie wordt in grote mate bepaald door de verwondering over de fenomenen die we zien tijdens een sessie maar vooral ook bij showhypnose, films en tv-programma’s.
Hypnotische fenomenen zijn geen exotische verschijnselen die alleen onder strikte hypnotische condities voorkomen. Integendeel, deze fenomenen manifesteren zich dagelijks in subtiele vormen, zonder dat we ons ervan bewust zijn. Dit inzicht is cruciaal om de werking van hypnose te begrijpen en te accepteren als een wetenschappelijk onderbouwd therapeutisch instrument.
Trance en dissociatie
Trance, het vermogen van de geest om zich los te koppelen van de directe realiteit, is een veelvoorkomend fenomeen. Denk aan dagdromen of opgaan in een verhaal, muziek of film. In het dagelijks leven kan iemand bijvoorbeeld zo opgaan in een taak, beleving of goed gesprek dat de buitenwereld er even niet meer is en er niet meer toe doet. Als je bijvoorbeeld in een bioscoop het overige publiek totaal vergeet, was je gedissocieerd van de omgeving. Een goede film of heldere herinnering is één grote suggestie die ons kan laten lachen, huilen of pijn kan laten vergeten zodra we op kunnen gaan in die beleving. Je kritische, logische denkproces doet even niet mee.
Deze trance is de basis van hypnose.
Trance en dissociatie ontstaat door intense focus op een gedachte, beeld, emotie of sensatie. Trance ontstaat in het dagelijks leven bijvoorbeeld spontaan doordat iets onbewust je volledige aandacht trekt. Hoe meer men gericht is op de eigen binnenwereld en hoe men wordt geabsorbeerd is door wat er in die wereld gebeurt, des te meer spreken we van trancediepte.
Amnesie
Het niet kunnen herinneren van bepaalde gebeurtenissen, gesprekken of handelingen is een veelvoorkomend fenomeen in ons dagelijks leven. Dit kan gebeuren na stressvolle gebeurtenissen of bij routinehandelingen zoals het afsluiten van een deur. Heb ik hem wel op slot gedaan? Hoe vaak leg je ergens je sleutels of bril neer en ben je hem na een minuut al kwijt? Mensen zijn ook in staat om bewust en onbewust gedachten, beelden, emoties en sensaties zo te negeren dat ze naar de achtergrond verdwijnen om “vergeten” te worden(verdringing). Dit “buiten het bewustzijn plaatsen” is een normaal voorkomend overlevingsmechanisme die voor velen een effectieve overlevingsstrategie is.
Analgesie
Analgesie, het vermogen om pijn niet te voelen, wordt vaak spontaan ervaren tijdens extreme stress of intense concentratie. Denk aan een atleet die zich pas na de wedstrijd realiseert dat hij geblesseerd is of wanneer je na het klussen ontdekt dat je ergens een wond hebt. Ook chronische pijnklachten verdwijnen tijdelijk naar de achtergrond en veranderen constant in intensiteit en beleving. Pijn is niet statisch maar altijd in beweging.
Positieve Hallucinatie
Bij positieve hallucinatie ziet of hoort iemand iets wat er feitelijk niet is, vaak als gevolg van suggestie. In het dagelijks leven kan dit bijvoorbeeld voorkomen als je denkt dat je de telefoon hoort, terwijl dat niet het geval is. Dit kan komen doordat je verwacht dat er een bericht binnenkomt, en je brein je deze verwachting laat waarnemen alsof het echt gebeurt. Ook na een overlijden ziet, hoort of voelt men vaak de overledene omdat deze nog een groot deel uitmaakt van de innerlijke wereld. Deze ervaringen zijn levensecht.
Negatieve Hallucinatie Het fenomeen waarbij iemand iets niet ziet of waarneemt dat wel degelijk aanwezig is, komt ook voor in het dagelijks leven. Bijvoorbeeld, wanneer iemand zijn sleutels zoekt terwijl deze voor hem en zichtbaar op tafel liggen. Dit fenomeen kan therapeutisch worden gebruikt om patiënten te helpen bij het negeren van pijn of angst, door deze sensaties ‘onzichtbaar’ te maken voor het bewustzijn. Bij depressie is het mogelijk dat men een aangename of helpende situatie niet meer kan zien. Door de overheersing van depressie gedachtes, beelden, emoties en sensaties is men niet meer in staat, datgene wat men ziet, te associëren met goede gevoelens. Men is letterlijk niet in staat het “zich voor te stellen” of te zien waardoor het onzichtbaar is.
Automatisme
Automatisme is het onbewust uitvoeren van complexe handelingen, waarbij de persoon zich niet volledig bewust is van wat hij/zij doet. Het kan voorkomen dat je op een automatische manier je ochtendroutine doorloopt zonder bewust na te denken over elke stap, zoals tandenpoetsen of de deur op slot doen. Bij een rookverslaving is vaak sprake van een component dat meer met automatisme te maken heeft dan met een verslaving. Veel sigaretten worden gedachteloos opgestoken omdat men dat altijd op dat moment en in die situatie heeft gedaan. Wanneer je er even over nadenkt besef je dat wellicht meer dan 95% van je gedrag onbewust en automatisch gebeurt.
Lopen, praten, werken, fietsen, autorijden, eten, piekeren, stressen…
Posthypnotische Suggestie
In het dagelijks leven zien we posthypnotische suggestie in eenvoudige vormen van associatie, zoals het automatisch vrolijk worden bij het horen van een favoriet liedje. Deze suggesties borduren ook voort op onze onbewuste neiging om antwoorden te blijven zoeken, zelfs wanneer we al een antwoord gegeven of ontvangen hebben. Iedereen kent het fenomeen dat je een antwoord op een vraag hebt gegeven of gekregen en ’s avond op de bank, of als je net op bed ligt, komt er alsnog spontaan een ander of aanvullend antwoord, idee, gevoel of impuls in je op. Soms gebeurt dit zelfs dagen of weken later. Op onbewust niveau blijft het zoeken naar antwoorden en associaties nog lang actief.
Catalepsie
Het creëren van onbeweeglijkheid en dissociatie van bijvoorbeeld een arm ziet er in een sessie of op het toneel ook wat bizar uit. Toch is dit ook een natuurlijk voorkomend fenomeen. Catalepsie kan ontstaan door het onderbreken van een mentale routine door afleiding, verwarring of shock. Een handeling kan halverwege plotseling stoppen en onbeweeglijk onderbroken zijn. Iedereen heeft een dergelijke ervaring gehad: Je eet je soepje, iets trekt je aandacht en de hand met de lepel blijft automatisch in de lucht hangen. Je wilt een sigaret aansteken met een lucifer, wordt afgeleid of je schrikt ergens van en je wordt je pas weer gewaar van wat je aan het doen was als de vlam je vinger verbrand. De hand hangt nog gewoon halverwege in de lucht.
Of je bent ergens zo door geboeid dat je al een half uur zit te staren met een totaal onbeweeglijk gezicht. Je bent je gezicht als het ware “vergeten”. Het creëren van catalepsie is een krachtige techniek om een staat van hypnose te induceren.
De Klinische Toepassing van Hypnotische Fenomenen
Het vermogen om deze alledaagse fenomenen in een gecontroleerde omgeving op te roepen en te sturen, maakt hypnose een krachtig instrument in de klinische praktijk. Laten we dieper ingaan op de praktische toepassingen van enkele van deze fenomenen.
Dissociatie in Traumaverwerking
In hypnose kan een therapeut dissociatie gebruiken om een patiënt te helpen afstand te nemen van pijnlijke emoties of herinneringen, zodat deze in een veilige context kunnen worden herzien en reframed. Bij stress en pijnmanagement kan er zelfs van het eigen lichaam of een gedeelte hiervan gedissocieerd worden. Pijnprikkels of stress worden dan niet meer door het brein verwerkt.
Dissociatie is een veelvoorkomend mechanisme bij patiënten met posttraumatische stressklachten (PTSS). Herbelevingen en daarmee gepaard gaande angstreponses zijn het resultaat van de eigen interne mentale processen. PTS cliënten zijn in staat de negatieve gebeurtenis en/of de daaraan gekoppelde angst/stressrespons uit het verleden opnieuw te creëren, dusdanig dat het weer de “realiteit” is. Het feit dat deze cliënten dit zo “goed” kunnen (het herinneren/voorstellen, opgaan en mee laten voeren in een beleving) maakt hen tot een zeer geschikt subject voor een hypnotherapeut. Wanneer cliënten dezelfde strategie toepassen, maar dan met gezonde en helpende gedachten, beelden, kunnen zij een nieuwe realiteit creëren waarop het traumatische gebeuren geen invloed meer heeft. Tijdens hypnose kan de therapeut de patiënt begeleiden in het dissociëren van de emotionele lading van een traumatische herinnering. Hierdoor kan de herinnering vanaf veilige afstand worden herbeleefd en herkaderd zonder de overweldigende angst die normaal gesproken gepaard gaat met deze herinnering. Dit maakt het mogelijk om het trauma te verwerken, of de fysieke angstrespons te neutraliseren zonder de patiënt opnieuw te traumatiseren. Dit is een groot voordeel ten opzichte van exposure therapieën en EMDR waarbij men juist datgene wat men het meeste vreest steeds weer moet ondergaan. Cliënten met trauma zijn weken, maanden of al vele jaren expert in het creëren van interne belevingen die als realiteit ervaren worden. Dure ontwikkelingen zoals het virtueel nabootsen van de traumatische gebeurtenis is overbodig en onzinnig, aangezien de cliënt dit zelf tot in perfectie kan.
Amnesie voor gedragsverandering
Bij patiënten die bijvoorbeeld vastzitten in destructieve denkpatronen, zoals bij obsessief-compulsieve stoornis (OCS), kan de therapeut hypnose gebruiken om tijdelijke amnesie te induceren voor de triggers die deze patronen activeren. Hierdoor krijgt de patiënt de ruimte om nieuwe, gezonde gewoontes aan te leren zonder gehinderd te worden door het automatische reactieve gedrag dat anders zou optreden.
Amnesie wordt spaarzaam gebruikt in de praktijkruimte maar er kan op zich heel breed toegepast worden. Het “vergeten” dat je op gezette tijden een sigaret moet roken, altijd iets moet eten bij stress of op die pijn moet letten bij het wandelen, kan therapeutisch heel nuttig zijn
Analgesie voor pijnbestrijding
Hypnotherapeuten kunnen deze natuurlijke pijnonderdrukking activeren om patiënten te helpen bij het beheersen van chronische pijn zonder afhankelijkheid van medicatie. Door middel van hypnotische suggesties wordt de patiënt geleerd om bijvoorbeeld de aandacht weg te richten van de pijn en in plaats daarvan bijvoorbeeld te focussen op een gevoel van comfort en ontspanning ergens anders in het lichaam. In hypnose kan het brein getraind worden om onbewust de voorkeur aan te geven.
Hypnotische analgesie wordt al jaren succesvol ingezet bij de behandeling van chronische pijn, zoals bij PDS, fibromyalgie of artritis. Door de patiënt te leren de pijn als een externe sensatie te beschouwen of door de pijnintensiteit te ‘verlagen’ via suggestie, kan de behoefte aan pijnmedicatie worden verminderd. Dit is bijzonder waardevol bij patiënten die gevoelig zijn voor de bijwerkingen van langdurig medicijngebruik. Een andere mogelijkheid is de perceptie van het ongemak te verminderen of zelfs te vervangen door een andere sub-modaliteit. Bijvoorbeeld: pijn wordt “druk”, of jeuk wordt “koelte”. In de inleiding is al gesproken chirurgische ingrepen zoals dat in buitenlandse klinieken wordt toegepast. Maar ook voor “klein” leed kan hypnotische analgesie geïnduceerd worden. Met een techniek die “Magic Glove” genoemd wordt, zijn kinderen en in staat een gedeelte van hand of arm te verdoven zodat ze helemaal of nagenoeg ongevoelig zijn voor een injectie. Zij kunnen dit leren in een enkele hypnosesessie en soms wat oefenen. Voor volwassenen zijn er variaties op deze methode beschikbaar.
Negatieve/positieve hallucinatie voor angsten en stress
Patiënten met fobieën of angsten kunnen enorm profiteren van de toepassing van negatieve/positieve hallucinaties. Een paar voorbeelden:
Door de angst veroorzakende prikkel ‘onzichtbaar’ te maken voor het bewustzijn, of het angstwekkende beeld te veranderen in bijvoorbeeld een komische situatie, kan de patiënt leren om in situaties te functioneren die anders ondraaglijk zouden zijn. Door de interne verbeelding van een spin te transformeren naar spin met een zielige uitdrukking of met een brede lach en een clownsneus kan de angstrespons getransformeerd worden naar een lach.
In trance kan een cliënt (met bijvoorbeeld een sociale angststoornis) een beleving creëren waarin deze zichzelf in een “cocon van veilige energie” kan plaatsen. Een schild waar geen negatieve energie door kan. Vervolgens wordt de cliënt getraind in het terughalen van deze beleving. Ook in deze situatie is het een optie om het gedrag in een specifieke sociale situaties belachelijk te maken zodat de angstrespons verandert in lachen of een neutraal gevoel.
Cliënten met angst gerelateerde klachten zijn over het algemeen zeer suggestibel en uitstekende hypnotische subjecten. De reden hiervoor is dat ze onbewust al zeer vaardig zijn in het creëren van zeer levendige mentale scenario’s. Ze kunnen dat zo goed dat er een angstrespons optreed. Deze respons kan zoveel ongemak oproepen, zelfs totale paniek, dat men vervolgens bang wordt voor die respons en er een vicieuze cirkel ontstaat: angst voor de angst.
Vanuit mijn visie als hypnotherapeut beheersen deze cliënten, onbewust, een perfecte vorm van zelfhypnose. Ze gebruiken alleen probleem veroorzakende input. Verander de input en de respons verandert mee…
Posthypnotische Suggestie voor Duurzame Verandering
Een hypnotherapeut kan posthypnotische suggesties gebruiken om langdurige gedragsverandering te bevorderen. Bijvoorbeeld, een patiënt die wil stoppen met roken kan een suggestie krijgen dat de geur van sigarettenrook onaangenaam is, waardoor het verlangen om te roken afneemt. Dit soort suggesties kan ook effectief zijn bij gewichtsverlies, waar de patiënt na de sessie een sterke voorkeur kan ontwikkelen voor gezonde voeding.
Posthypnotische suggesties maken gebruik van het automatische proces van informatieverwerking waarin sprake is van constant zoeken naar associaties. Een zorgvuldige samengestelde suggestie heeft als resultaat dat ook na een sessie de therapeutische werking doorgaat. Hoe meer betekenis de suggestie voor de cliënt heeft, des te groter de kans op een krachtig na-effect. Een voorbeeld is het creëren van een trigger die leidt naar de positieve beleving zoals de cliënt in de sessie heeft ervaren: “Iedere keer wanneer je weer jezelf ziet…in een spiegel…of in ieder willekeurig ander glanzend oppervlak…zie je die persoon die terug heeft wat hij zolang kwijt was. Die persoon ziet, voelt en wéét dat hij ok is…dat het verleden er niet meer toe doet…En je hoort jezelf zeggen, hardop of in jezelf en met de volste overtuiging: Het is waar! Ik bén die persoon. Ik voel het, ik weet het, ik ben die persoon.”
Posthypnotische suggesties zijn effectieve hulpmiddelen om de therapie ook na de sessie te laten voortduren. Het koppelen van een veel voorkomende trigger aan een gedachte of beeld over positieve verandering houdt het veranderingsproces gaande. Bijvoorbeeld: het eigen spiegelbeeld als trigger/anker met daaraan gekoppeld de positieve ervaring die men gehad heeft gedurende de hypnosesessie.Toch zijn mensen stomverbaasd of vertonen ongeloof en weerstand, inclusief zorgprofessionals en medici, wanneer je verteld dat je in staat bent het toekomstige gedrag en de keuzes van een cliënt positief te beïnvloeden.
De effectiviteit van een (hypnotische) suggestie wordt bepaald door wie, en in welke context de suggestie wordt gegeven. Nog belangrijker is de betekenis en het belang van de suggestie. De patiënt/cliënt kan cognitief beredeneren waarom het opvolgen van uw suggestie (bv.: “Ga vanaf vandaag gezonder eten en meer bewegen”) noodzakelijk is. Hij/zij wéét echt wel dat u gelijk geeft.
Echter, wanneer een patiënt/cliënt dit niet kan associëren met de beleving van bijvoorbeeld overtuiging, positieve energie en zelfvertrouwen, is de kans klein dat uw advies wordt opgevolgd en het gedrag daadwerkelijk verandert. Als de negatieve emotie krachtiger is dan de rede, zal het nagenoeg altijd winnen. De patiënt kán uw advies niet opvolgen. Oftewel, zoals een cliënt mij ooit vertelde, “Het is alsof ik door een dikke glazen muur moet. Ik wéét dat ik het moet doen. Maar alles in mij zegt dat ik het niet moet doen.” Het zijn deze onbewuste mentale processen die via rede en logica moeizaam te beïnvloeden zijn. Hierdoor vragen psychotherapeutische methoden zoals CGT vaak veel tijd en energie van de cliënt en behandelaar.
Een huisarts die een recept uitschrijft met de woorden: “Probeer dit recept maar eens en als het binnen een twee weken niet beter is, of de klachten verergeren, dan kom je terug”. Dit voorschrift suggereert onbedoeld, dat de patiënt iets moet “proberen” wat impliceert dat de deskundige het eigenlijk ook niet weet. Tevens wordt gezegd dat de klacht net zo goed kan blijven of zelfs verergeren… Onbewust kan de patiënt zich hierop gaan focussen en de klacht daarmee in stand houden of zelfs verergeren. Hoe meer de patiënt er op dat moment voor openstaat, hoe meer de suggestie letterlijk genomen wordt en wordt geaccepteerd als “de waarheid”.
Hetzelfde voorschrift maar met andere, indirecte suggesties;
“Neem dit middel, de komende twee weken, dagelijks twee keer in. Ik ben benieuwd hoe snel jij je beter gaat voelen en laat mij dat dan even weten.” De patiënt krijgt de duidelijke instructie om iets te DOEN (dus niet iets proberen), en de suggestie dat de patiënt vertrouwen in het middel kan hebben én snel verbetering mag verwachten. De focus ligt nu op “hoe snel voel ik me beter?” en de eigen verantwoordelijkheid van de patiënt.
Conclusie
Volgens het Nederlands Huisartsen Genootschap gaan tot 40% van de consulten bij de huisarts over lichamelijke klachten waarvoor geen of een onvoldoende somatische verklaring gevonden wordt.
Door het ontbreken van aanwijsbare fysieke, biologische oorzaken biedt het medische model alleen, geen of onvoldoende effectieve oplossingen voor deze grote groep patiënten. In veel vormen van middelmatige of ernstige SOLK spelen vicieuze, chronische cirkels van bijvoorbeeld angsten, stress, chronische pijn of rouw een grote rol. Klachten die voor een duurzame oplossing veel meer om een holistische benadering vragen dan alleen via medische protocollen.
Cognitieve gespreks- en gedragstherapieën zijn, ondanks het meest toegepast, ook beperkt in hun effectiviteit. Iedere professional weet hoe moeizaam gedrag beïnvloed kan worden. Zelfs met behulp van de best uitgevoerde therapeutische gesprekken, psycho-educatie en praktische opdrachten kunnen deze behandeltrajecten maanden of jaren duren. Het heeft geleid tot de onterechte aanname dat bijvoorbeeld mentale blokkades of ziekmakende, sombere gedachtes slechts via langdurende en veel energie vragende routes en ondersteunende medicatie verandert kunnen worden.
In werkelijkheid kan één intense en overtuigende ervaring al leiden tot verandering en heling.
Behandelingen vanuit een meer holistische visie worden populairder en artsen die lifestyle-, mindfulness -, yoga - en meditatie cursussen aanprijzen zijn inmiddels heel normaal. Op zich opmerkelijk omdat deze methodes veel meer tijd en energie kosten om te leren en te integreren in het dagelijks gedrag dan de eenvoudige hypnotische technieken. Door de mystiek en onzin rond hypnose te ontrafelen en de wetenschappelijke basis ervan te erkennen, kan deze techniek beter geïntegreerd worden in de medische praktijk, ten gunste van de patiënt. Het getuigd van wijsheid wanneer u als professionele zorgverlener, patiënt, cliënt en/of zich (weer) bewust wordt van de kracht en invloed van de suggestie die u geeft en ontvangt.
Voor alle zorgprofessionals is het van belang om dergelijke processen te begrijpen en te erkennen dat kennis hiervan een waardevolle aanvulling is op conventionele behandelmethoden. Verzekeraars scharen hypnotherapie nog steeds onder de “alternatieve” geneeswijzen terwijl de methodiek zichzelf al sinds vele jaren bewezen heeft als bijzonder waardevol zowel complementair en als eerstelijns interventie.
Ik geef u ter afsluiting het volgende ter overweging mee:
- Nagenoeg iedereen, en in het bijzonder kinderen en tieners eenvoudig en kunnen snel in een zeer aangename staat van hypnose gebracht worden. (Bron: Stanford University en iedere praktiserend hypnotherapeut)
- Dat 40% van uw consulten bestaan uit ALK, dus ongezonde mentale processen die leiden tot een scala van fysieke klachten zoals PDS, pijn, ontstekingsgevoeligheid, dermatologische problemen enz.. (Bron: Nederlands Huisartsen genootschap)
- En dat aangetoond is, in het voorbeeld van PDS, 80% van veel baat heeft bij hypnotherapie. Zelfs bij het thuisgebruik van alleen maar hypnotische audio opnames blijkt ongeveer de helft hiervan aanzienlijke verbetering of complete heling te ervaren. (Bron: Onderzoeken Prof. Dr. Benninga)
Waarom wordt er dan nog steeds zo vaak éérst vele, vele maanden geëxperimenteerd met medicatie en het FODMAP dieet? Zou u niet op zijn minst moeten overwegen om, gezien de harde cijfers eerst (of op zijn minst gelijktijdig) deze therapievorm in te zetten?
Wat zou u doen als niet alleen PDS, maar álle symptomen van ALK/SOLK goed behandelbaar(te verminderen of volledig te helen) zijn met de inzet (complementaire of als eerstelijns interventie) van hypnotherapie?
Als dit pleidooi u heeft geprikkeld en u nieuwsgierig heeft gemaakt heb ik goed nieuws voor u:Nagenoeg iedere ervaren hypnotherapeut is bereid om u te begeleiden in uw eigen persoonlijke hypnotische ervaring. Om het echt te kunnen begrijpen is het eigenlijk noodzakelijk dat u het zelf ervaart…toch?
U hoeft het alleen maar te vragen!
Will van den BoomHypnotherapeut
Comments